ในการอ่านในแต่ละครั้ง แต่ละคนย่อมมีจุดประสงค์หรือจุดมุ่งหมายในการอ่านแตกต่างกันออกไป มีผู้กล่าวถึงจุดมุ่งหมายของการอ่านไว้ดังนี้
ประภาศรี สีหอำไผ (2524 : 17) ได้กล่าวถึงจุดมุ่งหมายของการอ่านไว้ดังนี้
1. อ่านเพื่อความเพลิดเพลิน
2. อ่านเพื่อได้เนื้อหาช่วยให้เกิดการเรียนรู้
3. เพื่อความเข้าใจตัวเองและผู้อื่น
4. เพื่อสร้างจินตนาการ
5. ปลุกใจให้กล้าหาญต่อสู้ชีวิตต่อไปตามเรื่องที่อ่าน
6. อ่านเพื่อวิจารณ์หรือปฏิทัศน์หนังสือ
สมบัติ จำปาเงินและสำเนียง มณีกาญจน์ ( 2539 : 11 – 12 ) ได้กล่าวถึงจุดมุ่งหมายหรือ จุดประสงค์ของการอ่านโดยย่อ มี 3 ประการดังนี้
1 อ่านเพื่อรู้ อาจแบ่งออกเป็น
1.1 เพื่อหาคำตอบในสิ่งที่ต้องการ
1.2 อ่านเพื่อศึกษาหาความรู้เรื่องราวต่าง ๆ ทั้งโดยย่อและโดยละเอียด
1.3 อ่านเพื่อต้องการข่าวสาร ข้อเท็จจริง หรือเพื่อตำรับตำราทั่ว ๆ ไป
1.4 อ่านเพื่อศึกษาค้นคว้าเป็นพิเศษ เพื่อต้องการประโยชน์เรื่องใดเรื่องหนึ่งโดยเฉพาะ
1.5 อ่านเพื่อหาข้อมูลประมวลเข้าเอามาทำวิจัยเผยแพร่ในหมู่นักวิชาการ อันจะเป็นประโยชน์แก่ชาติในส่วนร่วม
2. อ่านเพื่อความสนุกสนานบันเทิงใจให้เกิดความเพลิดเพลิน เป็นการพักผ่อนคลายความเคร่งเครียดจากงานประจำ ได้แก่ การอ่านหนังสือประเภทบันเทิงคดี นวนิยายเรื่องสั้น หรือเรื่องระดับถึงขนาดเป็นวรรณกรรมและวรรณคดีต่าง ๆ
3. อ่านเพื่อสังคม หรือให้สังคมยอมรับ เรื่องนี้เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางแล้วว่าคนรักหนังสือ หรือผู้รักการอ่านเป็นคนที่น่าคบ อาจเข้ากับคนต่างชั้นต่างระดับได้ง่าย ยิ่งเป็นคนที่มีความรู้จริง ๆ จากการอ่านการฟังและไม่มีนิสัยเลวร้ายอย่างอื่น โดยเฉพาะเรื่องที่เกี่ยวข้องกับตัวทำให้มีความรู้กว้างขวาง มีทัศนะทันสมัย คุยกับใคร ๆ ก็รู้เรื่อง อาจแสดงความคิดเห็นให้เป็นที่น่าเชื่อถือเป็นคนที่มีคุณค่าต่อหมู่คณะและต่อสังคม ทั้งสังคมเฉพาะกลุ่มและสังคมในประชาชาติอีกด้วย
จากจุดมุ่งหมายของการอ่านที่กล่าวมาข้างต้น จะเห็นว่าจุดมุ่งหมายในการอ่าน เป็นสิ่งสำคัญ ที่จะช่วยให้ผู้อ่านประสบความสำเร็จในการอ่าน ดังนั้นผู้อ่านจึงควรตั้งจุดมุ่งหมายในการอ่านทุกครั้งเพื่อให้การอ่าน บรรลุวัถตุประสงค์ตามความต้องการ และพัฒนาความสามารถให้แก่ผู้อ่าน
